Τρίτη 24 Απριλίου 2012

πως κριτικαρω ενα κτιριο; η περιπτωση της οψης στον ακαλυπτο χωρο του οικοπεδου μιας ευτελους οικοδομης στο Ηρακλειο Κρητης.

το σημειωμα γραφηκε ως απαντηση σε αναρτηση της Lukia Bournozou στον τοιχο της ομαδας "Καθε Σαββατο στην Αθηνα"


Lukia Bournozou τι λέει ο Γιαννης Λιναρδάκης επ' αυτού ?
18 Απριλίου στις 3:17 μ.μ. · Μου αρέσει! ·  1
---------------------------

Αγαπητη Λουκια.
Mου εβαλες πολυ δυσκολα!!
Μου εδωσες ομως την αφορμη να κανω καπως πειο συστηματικη την σκεψη μου πανω στην κριτικη.
Σ' ευχαριστω λοιπον.

Ειμαι αργος ανθρωπος και γι' αυτο μου πηρε πολυ χρονο για να γραψω τις παρακατω αραδες. Μια που εκανα τον κοπο να σκεφθω και να γραψω, δεν κρατω για 'μενα το σημειωμα, αλλα, εστω με καθυστερηση, το δημοσιευω εκφεροντας και την γνωμη μου για την οψη της φωτογραφιας.
Επειδη η ερωτηση τεθηκε και η απαντηση διδεται στον τοιχο των ΚαθεΣαββατιανων, υπενθυμιζω πως δεν ειμαι κριτικος, επομενως η αποψη μου ειναι ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ, ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ και ΤΕΤΡΙΜΜΕΝΗ προσπαθω ομως, οσο μπορω, να ειναι αιτιολογημενη.

Η κριτικη αφορα τα παντα;
Πιστευω πως μπορω να κριτικαρω μονο ο,τι θεωρω πως εχει νοημα, το οποιο (νοημα) κατα την αντιληψη μου η οποια προηγειται της κριτικης αποφανσης διαπιστωνω (στην περιπτωση που πραγματικα υπαρχει) ή αποδιδω (στην περιπτωση που δεν υπαρχει πραγματικα) στο κρινομενο.
Απο το τελος του 19ου αιωνα εχει (νομιζω) γινει ευρεως αποδεκτο πως, χονδρικα, ακομη και κατ' αρχην ακαταληπτες ή αναρθρες εκφρασεις (ονειρα, εφιαλτες, παραληρηματα κλπ κλπ) περιεχουν νοημα που μπορει (με καταλληλες διαδικασιες και επεξεργασιες) να αποκαλυφθει.
Φυσικα προτιμωτερες ειναι οι επεξεργασμενες, διαρθρωμενες εκφρασεις, αυτες μπορουν να κριτικαρονται με μεγαλυτερη σιγουρια.
Κατα την αντιληψη και την επακολουθη κριτικη για να ειμαι δικαιος πρεπει, κατα καποιο  τροπο, να συμμετεχω στον ιδιο πολιτισμο με το κρινομενο εργο και τον κρινομενο παραγωγο.

Υπαρχουν καποια προαπαιτουμενα για να κριτικαρω;
Για την κριτικη, οπως για καθε αποκριση (εκτος απο τις αυτοματες, νευροφυτικου χαρακτηρα αποκρισεις) απαιτειται καποια χρονικη διαρκεια, προκειμενου να γινει η απαραιτητη νοητικη επεξεργασια αυτου που αντιλαμβανομαι ως κρινομενο και (κατοπιν, να γινει) κοινολογηση των συμπερασματων της (της νοητικης επεξεργασιας).
Επειδη η κριτικη μου αφορα μονο ο,τι, θεωρω πως, εχει νοημα, το κρινομενο (αρχιτεκτονικο; εργο) ειναι για 'μενα (μεταξυ αλλων και) ενα μηνυμα του παραγωγου (σπουδασμενου ή εμπειρικου, ατομικου ή συλλογικου αρχιτεκτονα), ομοιως, επειδη η (δημοσια) κριτικη απευθυνεται σε τριτους και αυτη ειναι ενα μηνυμα του κριτικου. Αρα, ολη η διαδικασια εχει στοιχεια επικοινωνιας, επομενως απαιτειται.
1. Η (νομιμη ή νομιμοφανης) αναγνωριση του περισσοτερο ή λιγωτερο τυπικου (κοινα αποδεκτου) υπαρκτου ή υπο διαμορφωσην κωδικα (συμβολων ή σημειων) επικοινωνιας, στον οποιο εχει συνταχθει το κρινομενο. 
2. Η διατυπωση της κριτικης σε μια τυπικη γλωσσα καταλληλη για την συγκεκριμμενη κριτικη.
Ολα μου τα χρονια θαυμαζω και ζηλευω την (οφειλομενη στην ιδιοφυϊα τους ασφαλως) ικανοτητα πολλων ανθρωπων που μπορουν να κριτικαρουν αμεσα και με βεβαιοτητα το ο,τι δηποτε χωρις να πολυσκοτιζονται για να κανουν νιανια την αποφανση τους (για να συμμετασχουμε και εμεις οι αμυητοι, στα μυστηρια της αισθητικης).
   
Ειναι ολα τα δομικα εργα και αρχιτεκτονικα εργα;
Aπο τοτε (δεν ξερω ποτε ακριβως) που (κακως κατα την γνωμη μου) περιπου καθε δομικη κατασκευη υπηχθη στην κατηγορια της αρχιτεκτονικης, προεκυψε, ως θεμιτο, το αιτημα κριτικης και εντος πολλων εισαγωγικων "αρχιτεκτονικων" προϊοντων.
Προσωπικα διαφωνω με την υπαγωγη καθε δομικης κατασκευης στην κατηγορια της αρχιτεκτονικης, αλλ' αυτο ειναι ζητημα ενος κοινα αποδεκτου ορισμου της αρχιτεκτονικης (δυσκολο πραγμα).

Καθενας μπορει να απορριπτει η να δεχεται τις παραπανω σκεψεις.
Αν τις απορριπτει μπορει να ασχολειται με την κριτικη των παντων απο τις στρουγκες ως τις κατασκευαζομενες απο τα ζωα φωλιες και (μπορει για την κριτικη του) να χρησιμοποιει ακομη και ερμητικες διατυπωσεις ή ασυναρτησιες.  
Αν τις δεχεται, τοτε συμφωνα με αυτες τις σκεψεις, το πρωτο που εχει να κανει ειναι να διαπιστωσει το νοημα του κρινομενου, το δευτερο (που εχει να κανει) ειναι να αποφασισει και να δηλωσει ποιον κωδικα επικοινωνιας θεωρει ως καταλληλο για την αναγνωριση του κρινομενου και, το τριτο (που εχει να κανει) ειναι να διατυπωσει την κριση του με τροπο ευληπτο απο τους περισσοτερους απ' οσους χρειαζονται την κριτικη ως βοηθημα (γιατι η κριτικη μου φαινεται πως ειναι κατι σαν το λυσαρι η την μεταφραση που χρειαζομασταν οι αδυναμοι μαθητες στα σχολεια της εποχης μου).
Διευκρινιση: Οι τρεις ενεργειες που εχει να κανει ο κριτικος ειναι βολικωτερο να μη θεωρουνται ως τρια διαδοχικα σκαλοπατια αλλα ως τρεις συνισταμενες της κριτικης που εχουν κοινη αφετηρια.
Η θεωρηση του κρινομενου ως ενα ειδος κειμενου διευκολυνει, αν γινει αποδεκτη,  την συνεννοηση επι της κριτικης μια που ολοι ειμαστε αρκετα εγγραμματοι για να μπορουμε να κανουμε τις απαραιτητες αναλογιες ωστε να καταλαβαινουμε πανω κατω για τι πραγμα μιλαμε.

Τωρα επι της συγκεκριμμενης προς τον ακαλυπτο χωρο του οικοπεδου οψεως κτιριου, της φωτογραφιας.

Αν (η οψη) θεωρηθει πως (μαζι με τις στρουγκες και τις φωλιες που κατασκευαζουν τα ζωα) δεν εχει νοημα, εγω δεν εχω να πω τιποτε γιατι εξ αρχης δηλωσα πως ο,τι δεν εχει νοημα, δεν κρινεται.
Αν (η οψη) θεωρηθει πως εχει νοημα θα ανηκει:
η:
Στην κατηγορια των κατ' αρχην ακαταληπτων, αναρθρων και ειδικωτερα (η συγκεκριμμενη) στην κατηγορια των παραληρηματικων εκφρασεων, οποτε η ορθογραφια, η γραμματικη, το συντακτικο και καθε αλλο μεσο ελεγχου του κειμενου, οπως ο ρυθμος, οι μορφες, η ποικιλια, τα μεγεθη των μερων οπως τα δεχομαστε εμπειρικα συμφωνα με τις συμβασεις του κοινου Ευρωπαϊκου μας πολιτισμου πανε περιπατο.
Σ' αυτη την περιπτωση εγω την κριτικαρω (την οψη), στο επιπεδο της εξυπηρετησεως βασικων στοιχειωδων αναγκων.
Ειναι φανερο πως οι αναγκες στεγανων (πιθανως επαρκως θερμομονωμενων) τοιχωματων, φωτισμου, εξαερισμου, κλιματισμου, αποχετευσεως των εσωτερικων χωρων και απορροης των ομβριων νερων εξυπηρετουνται ικανοποιητικα. Το ιδιο ισχυει και για τις αναγκες σε ασφαλη και φωτιζομενα μπαλκονια και σε πυρασφαλη υπαιθρια κλιμακα διαφυγης.
Η παραληρηματικη λοιπον οψη ικανοποιει τις (πραγματικες και συναισθηματικες) βασικες αναγκες για προστασια, ασφαλεια, σιγουρια.
Τι αλλο νομιμοποιειται καποιος να απαιτησει;
η:
Στην κατηγορια των επεξεργασμενων διαρθρωμενων εκφρασεων, οποτε ισχυει το "περι ορεξεως ουδεις λογος" που ελεγε η μανα μου, δηλαδη για να εχει καποια αξια η κριτικη μου πρεπει εγω (ο κριτικος), το κρινομενο (κατασκευασμα) και ο κρινομενος (παραγωγος, ενοικος, επισκεπτης) να συμμετεχουμε στον ιδιο πολιτισμο. Συμμετεχουμε;;
Αν δεν συμμετεχουμε (στον ιδιο πολιτισμο) με ποια ιεραποστολικη αυθεντια θα αποφανθω πως ειναι (αντικειμενικα;;!!) ωραια η ασχημη; καλη η κακη; θεμιτη η αθεμιτη;
Αν συμμετεχουμε (στον ιδιο πολιτισμο) μπορω να κριτικαρω και το κανω παρακατω.
Προκειται για οψη στον ακαλυπτο χωρο του οικοπεδου μιας ευτελους οικοδομης στο Ηρακλειο Κρητης..
Ποιο ειναι το νοημα της; Δεν μπορω να φαντασθω αλλο απο την ταξη (με την εννοια της τακτικοτηας και της τακτοποιησης) και την καθαρΙοτητα. Ειναι φανερο πως δεν υπαρχει συνεπεια μεταξυ του (υποτιθεμενου απο εμενα) νοηματος και των μορφων. Αρα η οψη ειναι ασχημη, κακη και αθεμιτη.

Μια διεξοδος απ' ολη την παραπανω διανοητικη κοπωση ειναι η τελευταια σκεψη του προοιμιου.
Η οψη δεν υπαγεται στην κατηγορια της αρχιτεκτονικης, κριτικαρεται ως ευτελες χρηστικο πραγμα, αλλα νομιζω πως η ανταλλαγη κριτικων για τα ευτελη χριστικα πραγματα ειναι περιτη.

Ειμαι προθυμος να διευκρινισω (αν και οσο μπορω) η να διορθωσω (οπου μου υποδειχθει βασιμα πως κανω λαθος) τις παραπανω προσωπικες κλπ κλπ αποψεις μου και την κριτικη μου.

συνδεσμος στην αναρτηση της Lukia Bournozou  στον τοιχο της ομαδας "Καθε Σαββατο στην Αθηνα":
Το σημειωμα αυτο αναρτηθηκε στο αλμπουμ "σχολιασμοι κτιριων" του Γιαννης Λιναρδακης στο facebook την  24.04.2012 
μεταβαση στην αναρτηση:
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=316953888377752&set=a.316953838377757.72010.100001894299391&type=3