Το σημειωμα γραφηκε το Σαββατο 21-12-2013 σαν σχολια σε αναρτηση του Βασιλης Κυριακακος που εγινε την Δευτερα 20-12-2013 στο facebook στο χρονολογιο της ομαδας "ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ"
μεταβαση στην αναρτηση στο facebook:
https://www.facebook.com/groups/570603632965945/permalink/786771871349119/
Yiannis Linardhakis Μου αρεσουν τα Νεα Ελληνικα, ειναι η γλωσσα στην οποια σκεπτομαι και επικοινωνω.
Τα Αρχαια Ελληνικα (οπως λενε οι γνώστες, που εγω δεν ειμαι, του αντικειμενου) ειναι δομικα αρτιωτερα απο τα Νεα Ελληνικα, γι΄αυτο αν και (αμεσα) μου ειναι πρακτικα αχρηστα, μ΄ενδιαφερουν και θα ηθελα να εχω (που δεν εχω) μια επαρκεια σ΄αυτα (τα Αρχαια) ωστε οι τωρινες δικες μου διατυπωσεις να ειναι σαφεις και αποτελεσματικες.
Βρισκω λοιπον πολυ χρησιμη την γνωση των Αρχαιων και (επειδη ειμαι μεν αρκετα παλιος αλλα δεν θελω να μπω σε ξενα χωραφια) διευκρινιζω πως Αρχαια εννοω την Αττικη διαλεκτο της κλασικης εποχης που διδαχθηκαμε, οι συνομηλικοι μου και εγω, στο σχολειο οταν τα Αρχαια ηταν κυριο (και βασικωτερο απο τα Νεα) μαθημα (δεν ξερω πως διδασκονται τωρα τα Αρχαια).
Προσωπικα (απολυτα περιστασιακα και ερασιτεχνικα, παντως), με ενδιαφερουν οι Ελληνικες λεξεις οσον αφορα την δημιουργια ή παραγωγη τους, την σχεση τους με τις λεξεις αλλων γλωσσων, και την διαχρονικη μεταβολη της μορφης και του νοηματος τους, γιατι ετσι καταλαβαινω ή φανταζομαι (πως καταλαβαινω) την αναδυση της εμπειρικης σκεψης και τις συγγενειες στην σκεψη των αρχαιων, Ελληνων και μη.
Ενα πολυ βολικο πεδιο αναφορας για ενδιαφεροντα σαν της προηγουμενης παραγραφου, νομιζω πως ειναι η Ομηρικη διαλεκτος (διαβαζω τωρα στο internet πως λεγεται επικη), ενω, και οι Μεσαιωνικες διαλεκτοι βοηθουν, αλλα (εχω την, αυθαιρετη, εντυπωση) σε πολυ μικροτερο βαθμο.
Βρισκω λοιπον χρησιμη την (ενδεικτικη τουλαχιστον) γνωση και της γλωσσας των Ομηρικων επων, η οποια, επιπλεον, λογω της αρχαϊκοτητας της ακομη και στην δικη μας μη μουσικη εκφορα του λογου διατηρει μια ευχαριστη παραδοξη ζωντανια και ποικιλια που ανοιγει και σε ΄μας γλωσσοπλαστικους οριζοντες.
21 Δεκεμβρίου στις 4:00 π.μ. · Μου αρέσει! · 1
Yiannis Linardhakis Ζω στην συγχρονη εποχη του ΔυτικοΕυρωπαϊκου πολιτισμου και δεν ειμαι αρχαιοδιφης (με ειδικα ενδιαφεροντα).
Στον συγχρονο ΔυτικοΕυρωπαϊκο πολιτισμο (και στον ΝεοΕλληνικο, κατα τον βαθμο που αυτος αποτελει κοματι του, γιατι καποιοι ισχυριζονται πως πολιτιστικα η Ελλαδα ανηκει στην Ανατολη και οχι στην Δυση) με τους αιωνες (οπως λενε οι γνώστες, που εγω δεν ειμαι, του αντικειμενου),εχουν ενσωματωθει αρκετα αποτελεσματικα οι περισσοτερες αξιες του ΑρχαιοΕλληνικου πολιτισμου οπως αυτες (οι αξιες) μετασχηματισθηκαν απο τις αξιες των Ρωμαϊκου και Χριστιανικου πολτισμων ωστε να ειναι λειτουργικες (ακομη) στις μερες μας.
Ομως.
Η εποχη που οι αξιες του πολιτισμου διδασκονταν πρακτικα (μεσω των ηθων, εθιμων, θρησκευτικων δοξασιων, παραμυθιων, αλληλοϋποστηριξης των μικρων κοινοτικων ομαδων, ενδοοικογενειακης συνεχειας των γενεων) εχει περασει ανεπιστρεπτι, υπαρχει λοιπον η αναγκη διδασκαλιας τους με την σχολικη εκπαιδευση για να μη μονοπωλει η αγορα (το λεγομενο πεζοδρομιο του προσφατου παρελθοντος) την διδασκαλια.
Και στις μερες που ζουμε τα γνωστικα αντικειμενα ειναι τοσο πολλα, διάφορα ή και ειδικα που ειναι πρακτικα αδυνατη η επαρκης (εστω και επιλεκτικη) προσεγγιση ολων τους στα μαθητικα χρονια.
Τι θα πρεπει να γινει λοιπον;
Θα πρεπει να δαπανηθει πολυτιμος εφηβικος χρονος (που περνα και χανεται γρηγορα) για την χρονικα εκτεταμενη (αλλα ποσοτικα οπωσδηποτε δειγματοληπτικη) διδασκαλια των ΑρχαιοΕλληνικων αξιων απο τα πρωτοτυπα ή μεταφρασμενα κειμενα; (αξιων που ηδη εχουν μετασχηματισθει απο τιους Ρωμαϊκο και Χριστιανικο πολιτισμους και δεν υπαρχουν πια αυτουσιες).
Νομιζω πως η διδασκαλια απο πρωτοτυπα ή μεταφρασμενα εκτεταμενα κειμενα ειναι μια ανεπιτρεπτη στην εποχη μας σπατάλη εφηβικου χρονου.
Νομιζω, αντιθετα, πως η αναλυτικη και μακροχρονη διδασκαλια της ιστοριας της ΑρχαιοΕλληνικης σκεψης (δεν περιλαμβανω εδω την επιστημη που νομιζω, αλλα δεν επιμενω, πως με εξαιρεση την γεωμετρια και την αστρονομια ηταν μεθοδολογικα ανυπαρκτη) σε ζητηματα, δικαιου, πολιτικης, στρατιωτικων ενεργειων, ληψεως αποφασεων, τεχνικων, μηχανικων, ιατρικων μεθοδων και εφαρμογων, ισως και αλλων τομεων του πραγματικου κοσμου που τωρα μου διαφευγουν θα ενισχυσει επι της ουσιας την εθνικη αυτοπεποιθηση των μαθητων και θα τους βοηθησει στην ενηλικη ζωη τους πολυ περισσοτερο απο την διδασκαλια τραγωδιων, μυθολογιων, φιλοσοφικων & ηθικων αποψεων των οποιων ο,τι ηταν πραγματι λειτουργικο τοτε (και ισως ειναι σημερα ακομη), μαλλον θα πρεπει να ειχε ενσωματωθει στις (παραπανω αναφερθεισες) πρακτικες δρασεις των Αρχαιων (μικρες παραπομπες σε αμεταφραστα περιεκτικα αποσπασματα απο Αρχαια κειμενα θα ειναι,πιστευω, ευεργετικωτατες κατα τιην διδασκαλια).
21 Δεκεμβρίου στις 4:01 π.μ. · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis με αφορμη το σχολιο της κ. Σοφια Ταμπακακη:
1. νομιζω πως στην Κρητη υπαρχει μεγαλες αποκλησεις της προφορας των λεξεων και ο,τι ειναι σωστο στο Λασιθι, μπορει να ειναι λαθος στο Ηρακλειο ή στα Χανιά.
2. αν και σποντα στην σποντα χαθηκε το αρχικο αντικειμενο της αναρτησης μου γενηθηκαν δυο ερωτηματα:
2.α. σε περιπτωσεις οπως ο τακος, ντακος, νταγκος πως ευρισκεται η αυθεντικη λεξη απο την οποια προκυπτουν οι ιδιωματικες, παρεφθαρμενες ή (και) ασχετες προφορες;
το λεξικο του κ. Dionysios Dennis Kamilos εχει το "τακος", και ασφαλως ειναι η λεξη απ΄την οποια προερχονται οι αλλες, αλλα τωρα πια ο ντακος ή νταγκος εχει, απ' αφορμη την μεγαλη προβολη του στις κουζινοεκπομπες, αυτονομηθει αρκετα αρα,
2.β. ποτε εκδοχη της προφορας μιας λεξης αναβαθμιζεται σε νεα λεξη;
ισως εχει απαντηθει η ερωτηση εδω ή στο Γ.Π.
αν οχι και, αν υπαρξουν απαντησεις, μηπως αυτες δοθουν σε αλλη αναρτηση;
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 1:32 π.μ. · Μου αρέσει! · 1
Yiannis Linardhakis ναι, τωρα που το ξαναβλεπω καταλαβαινω πως η διατυπωση μου θα ηταν σωστωτερη (αλλα πολυλογουδικη) αν ειχα γραψει:
2.β. σε ποιες περιπτωσεις νομιζετε πως, κατα την κριση του λεξικογραφου και συμφωνα με τις γενικες αρχες συνταξεως των λεξικων, θα μπορουσε η παραλλαγη μιας λεξεως να θεωρηθει νεα αυτονομη λεξη που θα ηταν χρησιμη η καταχωρηση της σε ιδιαιτερο λημμα;
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (ασφαλως οχι σπουδαιο ή κρισιμο) τον ντακο - νταγκο εναντι του τακου.
οπως φανηκε απο τον μη αυτοματο συσσχετισμο του τακου-παξιμαδιου με τον ξυλινο τακο-τακακι κλπ, η επικρατουσα σημερα εννοια ειναι αυτη του παξιμαδιου, και ΑΦΟΥ συντρεχουν εξειδικευση νοηματος και συγκεκριμμενη προφορα & γραφη λεξικογραφικα ισως ειναι ωρα για αυτονομηση της λεξης ντακος ή νταγκος (η μια απο τις δυο ως παραλλαγη) απο τον τακο (προκυπτει και το οφελος μιας επιπλεον λεξεως στην νεοΕλληνικη γλωσσα - αστειευομαι).
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 3:08 π.μ. · Τροποποιήθηκε · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis οσον αφορα την καμηλα - γκαμηλα προσωπικη μου (ΑΝΑΠΟΔΕΙΚΤΗ) εντυπωση ειναι πως η μεταβολη απο κ σε γκ ή χ, απο τ σε ντ, απο π σε μπ ή φ, κανοντας τα κ, τ, π, ηχητικα βαρυτερα προσθετει μια υποτιμητικη χροια στο νοημα της λεξης ή δινει μια αισθηση προχειροτητας και αμεσοτητας (παλι καπως μειωτικη αλλα συνηθως χωρις προσβλητικο στοιχειο)
η κακομορφη και μπαταλω καμηλα γινεται γκαμηλα,
το τουφεκι γινεται ντουφεκι ή χειροτερα ντουφεκα,
ο τελαλης γινεται ντελαλης
το ταβανι γινεται νταβανι
το πιστολι γινεται μπιστολι ή μπιστολα κ.ο.κ.
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 4:16 π.μ. · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis αυτη η αναφορα στο "σοβαρο ορθογραφικο λαθος" ειναι ασαφως πισω απο την εντυπωση μου πως η προσθηκη -ν- πριν το -τ- (και τα αλλα παρομοια που εγραψα) δινει μια υποτιμητικη χροια στην λεξη.
κανω κατι λαθος - απρεπες στην λεξη (συνηθεστερα οταν το κανω εσκεμμενα ή απο αδιαφορια ) αρα θελω να υποβιβασω το νοημα της.
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 2:47 μ.μ. · Μου αρέσει! · 2
μεταβαση στην αναρτηση στο facebook:
https://www.facebook.com/groups/570603632965945/permalink/786771871349119/
Yiannis Linardhakis Μου αρεσουν τα Νεα Ελληνικα, ειναι η γλωσσα στην οποια σκεπτομαι και επικοινωνω.
Τα Αρχαια Ελληνικα (οπως λενε οι γνώστες, που εγω δεν ειμαι, του αντικειμενου) ειναι δομικα αρτιωτερα απο τα Νεα Ελληνικα, γι΄αυτο αν και (αμεσα) μου ειναι πρακτικα αχρηστα, μ΄ενδιαφερουν και θα ηθελα να εχω (που δεν εχω) μια επαρκεια σ΄αυτα (τα Αρχαια) ωστε οι τωρινες δικες μου διατυπωσεις να ειναι σαφεις και αποτελεσματικες.
Βρισκω λοιπον πολυ χρησιμη την γνωση των Αρχαιων και (επειδη ειμαι μεν αρκετα παλιος αλλα δεν θελω να μπω σε ξενα χωραφια) διευκρινιζω πως Αρχαια εννοω την Αττικη διαλεκτο της κλασικης εποχης που διδαχθηκαμε, οι συνομηλικοι μου και εγω, στο σχολειο οταν τα Αρχαια ηταν κυριο (και βασικωτερο απο τα Νεα) μαθημα (δεν ξερω πως διδασκονται τωρα τα Αρχαια).
Προσωπικα (απολυτα περιστασιακα και ερασιτεχνικα, παντως), με ενδιαφερουν οι Ελληνικες λεξεις οσον αφορα την δημιουργια ή παραγωγη τους, την σχεση τους με τις λεξεις αλλων γλωσσων, και την διαχρονικη μεταβολη της μορφης και του νοηματος τους, γιατι ετσι καταλαβαινω ή φανταζομαι (πως καταλαβαινω) την αναδυση της εμπειρικης σκεψης και τις συγγενειες στην σκεψη των αρχαιων, Ελληνων και μη.
Ενα πολυ βολικο πεδιο αναφορας για ενδιαφεροντα σαν της προηγουμενης παραγραφου, νομιζω πως ειναι η Ομηρικη διαλεκτος (διαβαζω τωρα στο internet πως λεγεται επικη), ενω, και οι Μεσαιωνικες διαλεκτοι βοηθουν, αλλα (εχω την, αυθαιρετη, εντυπωση) σε πολυ μικροτερο βαθμο.
Βρισκω λοιπον χρησιμη την (ενδεικτικη τουλαχιστον) γνωση και της γλωσσας των Ομηρικων επων, η οποια, επιπλεον, λογω της αρχαϊκοτητας της ακομη και στην δικη μας μη μουσικη εκφορα του λογου διατηρει μια ευχαριστη παραδοξη ζωντανια και ποικιλια που ανοιγει και σε ΄μας γλωσσοπλαστικους οριζοντες.
21 Δεκεμβρίου στις 4:00 π.μ. · Μου αρέσει! · 1
Yiannis Linardhakis Ζω στην συγχρονη εποχη του ΔυτικοΕυρωπαϊκου πολιτισμου και δεν ειμαι αρχαιοδιφης (με ειδικα ενδιαφεροντα).
Στον συγχρονο ΔυτικοΕυρωπαϊκο πολιτισμο (και στον ΝεοΕλληνικο, κατα τον βαθμο που αυτος αποτελει κοματι του, γιατι καποιοι ισχυριζονται πως πολιτιστικα η Ελλαδα ανηκει στην Ανατολη και οχι στην Δυση) με τους αιωνες (οπως λενε οι γνώστες, που εγω δεν ειμαι, του αντικειμενου),εχουν ενσωματωθει αρκετα αποτελεσματικα οι περισσοτερες αξιες του ΑρχαιοΕλληνικου πολιτισμου οπως αυτες (οι αξιες) μετασχηματισθηκαν απο τις αξιες των Ρωμαϊκου και Χριστιανικου πολτισμων ωστε να ειναι λειτουργικες (ακομη) στις μερες μας.
Ομως.
Η εποχη που οι αξιες του πολιτισμου διδασκονταν πρακτικα (μεσω των ηθων, εθιμων, θρησκευτικων δοξασιων, παραμυθιων, αλληλοϋποστηριξης των μικρων κοινοτικων ομαδων, ενδοοικογενειακης συνεχειας των γενεων) εχει περασει ανεπιστρεπτι, υπαρχει λοιπον η αναγκη διδασκαλιας τους με την σχολικη εκπαιδευση για να μη μονοπωλει η αγορα (το λεγομενο πεζοδρομιο του προσφατου παρελθοντος) την διδασκαλια.
Και στις μερες που ζουμε τα γνωστικα αντικειμενα ειναι τοσο πολλα, διάφορα ή και ειδικα που ειναι πρακτικα αδυνατη η επαρκης (εστω και επιλεκτικη) προσεγγιση ολων τους στα μαθητικα χρονια.
Τι θα πρεπει να γινει λοιπον;
Θα πρεπει να δαπανηθει πολυτιμος εφηβικος χρονος (που περνα και χανεται γρηγορα) για την χρονικα εκτεταμενη (αλλα ποσοτικα οπωσδηποτε δειγματοληπτικη) διδασκαλια των ΑρχαιοΕλληνικων αξιων απο τα πρωτοτυπα ή μεταφρασμενα κειμενα; (αξιων που ηδη εχουν μετασχηματισθει απο τιους Ρωμαϊκο και Χριστιανικο πολιτισμους και δεν υπαρχουν πια αυτουσιες).
Νομιζω πως η διδασκαλια απο πρωτοτυπα ή μεταφρασμενα εκτεταμενα κειμενα ειναι μια ανεπιτρεπτη στην εποχη μας σπατάλη εφηβικου χρονου.
Νομιζω, αντιθετα, πως η αναλυτικη και μακροχρονη διδασκαλια της ιστοριας της ΑρχαιοΕλληνικης σκεψης (δεν περιλαμβανω εδω την επιστημη που νομιζω, αλλα δεν επιμενω, πως με εξαιρεση την γεωμετρια και την αστρονομια ηταν μεθοδολογικα ανυπαρκτη) σε ζητηματα, δικαιου, πολιτικης, στρατιωτικων ενεργειων, ληψεως αποφασεων, τεχνικων, μηχανικων, ιατρικων μεθοδων και εφαρμογων, ισως και αλλων τομεων του πραγματικου κοσμου που τωρα μου διαφευγουν θα ενισχυσει επι της ουσιας την εθνικη αυτοπεποιθηση των μαθητων και θα τους βοηθησει στην ενηλικη ζωη τους πολυ περισσοτερο απο την διδασκαλια τραγωδιων, μυθολογιων, φιλοσοφικων & ηθικων αποψεων των οποιων ο,τι ηταν πραγματι λειτουργικο τοτε (και ισως ειναι σημερα ακομη), μαλλον θα πρεπει να ειχε ενσωματωθει στις (παραπανω αναφερθεισες) πρακτικες δρασεις των Αρχαιων (μικρες παραπομπες σε αμεταφραστα περιεκτικα αποσπασματα απο Αρχαια κειμενα θα ειναι,πιστευω, ευεργετικωτατες κατα τιην διδασκαλια).
21 Δεκεμβρίου στις 4:01 π.μ. · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis με αφορμη το σχολιο της κ. Σοφια Ταμπακακη:
1. νομιζω πως στην Κρητη υπαρχει μεγαλες αποκλησεις της προφορας των λεξεων και ο,τι ειναι σωστο στο Λασιθι, μπορει να ειναι λαθος στο Ηρακλειο ή στα Χανιά.
2. αν και σποντα στην σποντα χαθηκε το αρχικο αντικειμενο της αναρτησης μου γενηθηκαν δυο ερωτηματα:
2.α. σε περιπτωσεις οπως ο τακος, ντακος, νταγκος πως ευρισκεται η αυθεντικη λεξη απο την οποια προκυπτουν οι ιδιωματικες, παρεφθαρμενες ή (και) ασχετες προφορες;
το λεξικο του κ. Dionysios Dennis Kamilos εχει το "τακος", και ασφαλως ειναι η λεξη απ΄την οποια προερχονται οι αλλες, αλλα τωρα πια ο ντακος ή νταγκος εχει, απ' αφορμη την μεγαλη προβολη του στις κουζινοεκπομπες, αυτονομηθει αρκετα αρα,
2.β. ποτε εκδοχη της προφορας μιας λεξης αναβαθμιζεται σε νεα λεξη;
ισως εχει απαντηθει η ερωτηση εδω ή στο Γ.Π.
αν οχι και, αν υπαρξουν απαντησεις, μηπως αυτες δοθουν σε αλλη αναρτηση;
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 1:32 π.μ. · Μου αρέσει! · 1
Yiannis Linardhakis ναι, τωρα που το ξαναβλεπω καταλαβαινω πως η διατυπωση μου θα ηταν σωστωτερη (αλλα πολυλογουδικη) αν ειχα γραψει:
2.β. σε ποιες περιπτωσεις νομιζετε πως, κατα την κριση του λεξικογραφου και συμφωνα με τις γενικες αρχες συνταξεως των λεξικων, θα μπορουσε η παραλλαγη μιας λεξεως να θεωρηθει νεα αυτονομη λεξη που θα ηταν χρησιμη η καταχωρηση της σε ιδιαιτερο λημμα;
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (ασφαλως οχι σπουδαιο ή κρισιμο) τον ντακο - νταγκο εναντι του τακου.
οπως φανηκε απο τον μη αυτοματο συσσχετισμο του τακου-παξιμαδιου με τον ξυλινο τακο-τακακι κλπ, η επικρατουσα σημερα εννοια ειναι αυτη του παξιμαδιου, και ΑΦΟΥ συντρεχουν εξειδικευση νοηματος και συγκεκριμμενη προφορα & γραφη λεξικογραφικα ισως ειναι ωρα για αυτονομηση της λεξης ντακος ή νταγκος (η μια απο τις δυο ως παραλλαγη) απο τον τακο (προκυπτει και το οφελος μιας επιπλεον λεξεως στην νεοΕλληνικη γλωσσα - αστειευομαι).
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 3:08 π.μ. · Τροποποιήθηκε · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis οσον αφορα την καμηλα - γκαμηλα προσωπικη μου (ΑΝΑΠΟΔΕΙΚΤΗ) εντυπωση ειναι πως η μεταβολη απο κ σε γκ ή χ, απο τ σε ντ, απο π σε μπ ή φ, κανοντας τα κ, τ, π, ηχητικα βαρυτερα προσθετει μια υποτιμητικη χροια στο νοημα της λεξης ή δινει μια αισθηση προχειροτητας και αμεσοτητας (παλι καπως μειωτικη αλλα συνηθως χωρις προσβλητικο στοιχειο)
η κακομορφη και μπαταλω καμηλα γινεται γκαμηλα,
το τουφεκι γινεται ντουφεκι ή χειροτερα ντουφεκα,
ο τελαλης γινεται ντελαλης
το ταβανι γινεται νταβανι
το πιστολι γινεται μπιστολι ή μπιστολα κ.ο.κ.
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 4:16 π.μ. · Μου αρέσει!
Yiannis Linardhakis αυτη η αναφορα στο "σοβαρο ορθογραφικο λαθος" ειναι ασαφως πισω απο την εντυπωση μου πως η προσθηκη -ν- πριν το -τ- (και τα αλλα παρομοια που εγραψα) δινει μια υποτιμητικη χροια στην λεξη.
κανω κατι λαθος - απρεπες στην λεξη (συνηθεστερα οταν το κανω εσκεμμενα ή απο αδιαφορια ) αρα θελω να υποβιβασω το νοημα της.
22 Δεκεμβρίου 2013 στις 2:47 μ.μ. · Μου αρέσει! · 2
