το κτιριο της Εμπορικης τραπεζας στην γωνια των οδων Σταδιου 34 και Κοραη 1

 (μια απολυτα υποκειμενικη εκτιμηση για)

το κτιριο της Εμπορικης τραπεζας
 στην γωνια των οδων Σταδιου 34 και Κοραη 1

με αφορμη:

δυο φωτογραφιες του κτιριου στην ομαδα "Φωτογραφίες από Παλιες φωτογραφιες της Αθηνας, Αττικη" απο τον Athanasios Kiriazis
ενα αρθρο του Νικου Βατοπουλου στην Καθημερινη 25-11-2007
τα σχολια στις φωτογραφιες.

Συνδεσμοι στα παραπανω (φωτογραφιες, σχολια, αρθρο Ν. Βατοπουλου):
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10150162650491617&set=o.40347363414&type=1
http://www.facebook.com/photo.php?op=1&view=global&subj=40347363414&pid=8164974&id=606381616&oid=40347363414

Το 1962 η τραπεζα Πειραιως εξαγορασθηκε απο την Εμπορικη τραπεζα που διοικουσε ο καθηγητης Στρατης Ανδρεαδης και ενταχθηκε στον ομιλο της.

Τον καιρο εκεινο το κεντρικο καταστημα της τραπεζας Πειραιως ηταν στην πλατεια Κλαυθμωνος στο μαλλον ουδετερο κτιριο μεταξυ του μουσειου της πολεως των Αθηνων και του καταστηματος Στρογγυλος.

Ασφαλως δεν ηταν το καταλληλο κτιριο για ενα νεο και φιλοδοξο ξεκινημα της τραπεζας.

Υποθετω πως το οικοπεδο στην γωνια των οδων Σταδιου 34 και Κοραη 1 ανηκε στην Εμπορικη τραπεζα και πως ανηγηρε το κτιριο και κατα καποιο τροπο το παραχωρησε στην τραπεζα Πειραιωςγια να ενισχυθει αυτη στο νεο ξεκινημα της, (κανω την υποθεση γιατι μετα την πωληση της τραπεζας Πειραιως το 1991 αυτη σταδιακα αποχωρησε απο το κτιριο διοικησεως της πραγμα μαλλον ασυνηθιστο).

Στον σχεδιασμο του εχουν τηρηθει, θα ελεγε κανεις με ευλαβεια, ολα οσα μια συμβατικη και συνηθης εκτιμηση της εξωτερικης του εμφανισης θα το κατετασε στα αξιοσημειωτα κτιρια, τουλαχιστον για την Αθηνα.

    Αποτελει μια εμπνευσμενη επαναδιατυπωση του χωρισμου σε βαση, κορμο, στεψη λαμβανομενων ομως υπ΄οψη, της αξιας του οικοπεδου, της επιτρεπομενης οικοδομικης εκμεταλλευσης και των δυνατοτητων του σκελετου απο μπετον και των τοιχωματων απο γυαλι, χωρις, ομως (οπως ειναι αυτονοητο), σχεση με αναχρονιστικες κατασκευαστικες η κοσμοθεωριτικες αναφορες αλλα με υποδηλωση ζωνων λειτουργικων ενοτητων.

    Απαντα στις ευαισθητες ρυθμισεις της οψης του κτριου της Εθνικης με τις τουλαχιστον εξισου ευαισθητες ρυθμισεις των claustra (που εχω την εντυπωση πως οι θεσεις τους οριζονται απο την διαιρεση καθε μηκους σε ζευγος αλλων μικροτερων με μια σταθερη αναλογια).

    Με ευρηματικη εκμεταλλευση της τριμερους διαιρεσης καθ΄υψος φαινεται κατα τον κυριο ογκο του ισουψες προς το κτιριο της Εθνικης ενω επι της οικοδομικης γραμμης εχει υψος πολυ μεγαλυτερο (μια παραχωρηση στην ενταξιομανια της εγχωριας αισθητικης).

Ομως στις περπου τεσσερεις δεκαετιες υπαρξης του το κτιριο δεν εχει κερδισει την συμπαθεια του κοσμου.

Απο τοτε που κτισθηκε οποτε περνω,βιαστικος συνηθως, κοντα απο το κτιριο σταματω εστω και στιγμιαια το κοιταζω και συνεχιζω τον δρομο μου με μια αβολη αναμειξη εντονα ευχαριστης ελξης και καποιας απωθητικης ανησυχιας. Μεχρι τωρα που οι φωτογραφιες της ομαδας "παλιες φωτογραφιες της Αθηνας" και το αρθρο του Νικου Βατοπουλου στην "Καθημερινη" 25-11-2007 "Ενας «Σκωτσέζος» Σταδίου και Κοραή"(που εκ παραπομπης, των φωτογραφιων του κτριου, διαβασα) με εβαλαν σε σκεψεις, δεν ειχα αναρωτηθει γιατι αραγε το κτιριο μου προκαλει αυτη την αντιφατικη εντυπωση.

Διαβασα δυο τρια συνοπτικα κειμενα, που βρηκα, κανοντας μια προχειρη αναζητηση, για τον καθηγητη Στρατη Ανδρεαδη και τις επιχειρησεις που διοικησε.

Φαινεται πως ο κ. Στρατης Ανδρεαδης ηταν μοναδικη προσωπικοτητα σε ολα τα πεδια (προσωπικο, επιχειρηματικο, κοινωνικο πολιτικο) που κυριαρχισε στα επιχειρηματικα πραγματα της Ελλαδας στα χρονια απο το 1950 ως και το 1975.

Χαρακτηριζεται σαν προικισμενος, δαιμονιος, επιθετικος, διορατικος, τολμηρος, αποφασιστικος, ριψοκινδυνος, αλαζονας. Ηταν φιλος αρχικα του κ Κωνσταντινου Καραμανλη και αργοτερα του κ. Γεωργου Παπαδπουλου (του δικτατορα), εκμεταλλευθηκε αυτες τις γνωριμιες προς οφελος των επιχειρηματικων δραστηριοτητων του, αλλα και εχασε τον ελεγχο των επιχειρησεων του ακριβως εξ αφορμης αυτων.

Εχω την γνωμη πως οι οψεις του κτιριου (που ειναι γωνιακο σε συνεχες συστημα δομησεως πραγμα που διευκολυνει την συνθεση και συντελει στην αναδειξη τους) εκφραζουν ακριβως τον κ. Στρατη Ανδρεαδη (οπως τουλαχιστον παρουσιαζεται στα κειμενα που διαβασα).

Ο sir Basil Spence (που το ονομα του εμαθα απο το αρθρο του Νικου Βατοπουλου) με με τολμη και αποφασιστικοτητα, σε ενα ριψοκινδυνο συνδυασμο δυο αντιφατικων μεταξυ τους μερων σχεδιασε το κτιριο ως απαντηση στο διλημμα της συνυπαρξης σε ενιαιο οργανισμο του συντηρητισμου και του δυναμισμου.

Ενα κτιριο που παραμενοντας εντος της υπαρχουσας οικονομικης και τεχνολογικης πραγματικοτητας της εποχης του φαινεται να στρεφει τους ανω οροφους του - που εδραζονται στις αρμονικες ομαδες μικρων στοιχειων των κατω οροφων - ορμητικα προς καθε κατευθυνση ενος εφικτου μελλοντος.

Ηταν τοτε (αν δεν ειναι ακομη) το μονο κτιριο στην Αθηνα που αντιπαρετιθετο με απροκαλυπτη υπεροψια, αυθαδεια και καποια περιφρονιση οχι μονο στην επισημοτητα των κλασσικων στυλ αλλα και στα αναμασηματα και τις επαναδιαπραγματευσεις του μοντερνου και του διεθνους στυλ και στις παντοειδεις διατυπωσεις του τοπικισμου.

Τελικα νομιζω πως ειναι ενα αξιοζηλευτο κτιριο, δηλαδη ειναι κατι που πολλοι θα ηθελαν πολυ αλλα δεν τολμησαν η δεν μπορεσαν να εχουν η να φτιαξουν.


Συμπληρωματικο σχολιο σχετικα με:
την αντιμετωπιση των κτιριων ως κειμενων
τον sir Basil Spence.

Οι φωτογραφιες και τα σχολια των μελων της ομαδας "Φωτογραφίες από Παλιες φωτογραφιες της Αθηνας, Αττικη" ειναι ισχυρα κινητρα σκεψης (...... και να τα αποτελεσματα).

Ξαναγυριζω και κοιτω φωτογραφιες που εχουν αναρτηθει απο καιρο και που, για διαφορους λογους, με ενδιαφερουν καπως ειδικα.

Σε μερικες φωτογραφιες το θεμα παρεχει την δυνατοτητα (εκτος απο την δηλωση γνωμης).να σκεφθει κανεις αποτελεσματικα και γιατι εχει:   θετικη, αρνητικη η αλλη γνωμη   για το εικονιζομενο.

Η (υπο ορους) αντιμετωπιση καποιων κτιριων (οπως και αλλων αντικειμενων) (και) ως κειμενων, με τα οποια ο αρχιτεκτονας διαπραγματευεται θεματα που τεθηκαν απο τον ιδιο η απο τον εργοδοτη του, βοηθα σημαντικα στην διαμορφωση αυτης της αλλης γνωμης (εκτος της επιλογης μου αρεσει - δεν μου αρεσει) και νομιζω πως το κτιριο της Εμπορικης Τραπεζας στην γωνια των οδων Σταδιου 34 και Κοραη 1 ειναι υποδειγματικη περιπτωση για μια τετοια αντιμετωπιση.

Ο sir Basil Spence (που εμαθα απο το αρθρο σας, και που φωτογραφιες και συντομες αναλυσεις εργων του βρηκα στο internet) σχηματισα την γνωμη πως υπηρξε μεγαλος ακριβωςγιατι αντι να προβαλλει το (ας πουμε) "οραμα" του (η το αρχιτεκτονικο λογοτυπο του -θα μπορουσε να ειρωνευθει κανεις) διαπραγματευθηκε επιτυχως και "ερμηνευσε" τα θεματα που αμεσα η εμμεσα του εθεταν οι εργοδοτες του η οι συνθηκες (οπως στην περιπτωση του Coventry Cathedral).